بزرگداشت بازیگر فقید تاجیک در تهران | روایت مسعود جعفری جوزانی و دیگران از بازی حبیب‌الله عبدالرزاق در سریال «در چشم باد»

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از بانی‌فیلم، مراسم «حبیب هنر» به مناسبت هشتاد و پنجمین سالگرد تولد «حبیب‌الله عبدالرزاق‎اف» هنرمند مردمی کشور تاجیکستان و بازیگر سریال ماندگار و تاریخی «در چشم باد» به نویسندگی و کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، با همت مؤسسه سینمایی «جوزان فیلم» و مؤسسه فرهنگی اکو، با همکاری سفارت تاجیکستان در ایران و همچنین با حضور نمایندگی‌های دیپلماتیک مقیم تهران و شخصیت‌های برجسته فرهنگی و هنری ساعت ۱۶ امروز پنجشنبه ۵ اسفند (۲۴ فوریه ۲۰۲۲) در سالن مؤسسه فرهنگی اکو در شهر تهران برگزار می‌شود.

در بخشی از این مراسم، فیلم مستند «حبیب الله» با پژوهشگری و تهیه‌کنندگی سحر جعفری جوزانی بازیگر سرشناس سینما و تلویزیون و به کارگردانی و تدوین مهدی حاجی یوسف؛ با محوریت زندگی و فعالیت‌های هنری این بازیگر مطرح سینما و تئاتر کشور تاجیکستان پخش می‌شود.

در این اثر مستند، چهره‌های مختلف سینما، تئاتر و تلویزیون کشورهای ایران و تاجیکستان، از جمله «مسعود جعفری جوزانی»، «مریم عیسی‎آوا»، «توره‎خان احمدخان»، «سحر جعفری جوزانی»، «آرتیق قادر»، «قربان صابر»، «حسین طاهری»، «ارسلان قاسمی» بازیگر سریال «در چشم باد» و … در مورد شخصیت و جایگاه هنری «حبیب‌الله عبدالرزاق‎اف» سخن می‌گویند.

روایت مسعود جعفری جوزانی از هنرمند فقید تاجیک

مسعود جعفری جوزانی کارگردان و فیلم‎نامه‌نویس سرشناس سینما درباره شادروان «حبیب‌الله عبدالرزاقاف‎» می‌گوید: در شهر دوشنبه تاجکستان دیدمش؛ چشم‌های مهربونی داشت. وقتی اسم ایران را شنید، گُل از گُلش شکفت. عاشقش شدم چون عاشق سینما بود. وقتی بهش گفتم که با دوربین ۳۵ میلیمتری می‌خواهیم فیلم بسازیم و سریال «در چشم باد» را درست کنیم؛ قاه‌قاه زد زیر خنده و گفت که حالا فیلم را در نوارهای کاست و در کنار خیابان‌های همه جای دنیا می‌فروشند.

نویسنده و کارگردان سریال تاریخی «در چشم باد» در ادامه سخنانش افزود: «حبیب‌الله عبدالرزاق‎» پر از انرژی بود. همان نیروی محرکه‌ای که لازم است تا بیننده‌های سینما را به وجد بیاورد اما مثل بقیه هنرمندها حساس بود و از دخالت سیاست‌مدارها در کارهای هنری به شدت، دلخور بود.

کارگردان فیلم‌های سینمایی «جاده‌های سرد» و «شیرسنگی» در پایان سخنانش تأکید کرد: «حبیب‌الله عبدالرزاق‎» در پشت دوربین، رفیق و یار بود و آدمی بود که هیچ کسی در گپ‌وگفت با او خسته نمی‌شد. بعضی وقت‌ها تا صبح با همدیگر صحبت می‌کردیم و حوصله‌مان سر نمی‌رفت. اصلاً متوجه نمی‌شدی که هنرپیشه است، کلید دوربین که روشن می‌شد و صدای بوق دوربین که در می‌آمد و دستور حرکت که داده می‌شد؛ عبدالرزاقی وجود نداشت و می‌شد آقا حسام.

سحر جعفری جوزانی: آقای حبیب‌الله عبدالرزاق فراتر از بازیگر بود

سحر جعفری جوزانی بازیگر مطرح سینما در مورد «حبیب‌الله عبدالرزاق‎» می‌گوید: بعضی‌ها فراتر از بازیگرند، یعنی هنرمندند، یعنی مثل آقای عبدالرزاق. ایشان نقش را باید دوست می‌داشتند و این برای من، درس بود. نقش را با تمام وجود دوست داشتند و به‌خوبی خانواده را می‌شناختند، همسرش را در فیلم می‌شناخت و من این صحنه را خیلی دوست دارم، می‌دانست وقتی‌که دیر به خانه می‌رسد؛ قطعاً همسرش به نوعی هم زنانگی‌اش را دارد و هم عصبانیتش را. و آنجایی که همسرش گلدان شمعدانی را به سمتش پرت می‌کند و بهش می‌گوید «پیشکش می‌خواهی ها! پیشکش می‌خواهی!»، برای آقا «حسام»ِ سریال «در چشم باد»، چیز تعجب‌آوری نیست.

او ادامه داد: بعضی از آدم‌ها فقط بازیگرند، اما بعضی از آدم‌ها هنرمندند؛ در درجه اول، عاشق شغلی هستند که دارند و قبل از آن هم زندگی را درست فهمیده‌اند. آقا «حسام»ِ سریال «در چشم باد»، در وهله اول، زندگی را درست فهمیده بود.

بازیگر سریال ماندگار «در چشم باد» در پایان سخنانش گفت: در شمال کشور که مشغول فیلمبرداری بودیم، اکثراً زمین خیس و لغزنده بود، در یکی از صحنه‌ها که آقای عبدالرزاق را اسیر کرده‌اند و دستهایش را بسته‌اند و با خود، کشان‌کشان می‌برند و بعضی از افرادی هم که ایشان را با خود می‌بردند و به او شلاق می‌زدند، هنرور بودند و همسرش با بازی خانم «لطافت یوسفی» هم به دنبالش می‌رفت و با صدای بلند، و به حالت گریان و بسیار حرفه‌ای فریاد می‌زند که «عزیز دلم از جان دریغ ندارد!» که در این هنگام، به صورت ناخودآگاه هر دو زمین می‌خورند و بدون اینکه بازی را قطع کنند، به بازی خود ادامه می‌دهند و صحنه درخشانی را در سریال «در چشم باد» رقم می‌زنند.

حبیب‌الله عبدالرزاق عاشق سینما و فیلمسازی و عاشق ایران بود

در بخش دیگری از فیلم مستند «حبیب‌ الله»، حسین طاهری تهیه‌کننده سریال «در چشم باد» و سریال «سلمان فارسی» در مورد «حبیب‌الله عبدالرزاق‎» می‌گوید: به نظر من، حبیب‌الله عبدالرزاق تجلی هنر بازیگری و کارگردانی کشور تاجیکستان است. به یاد دارم زمانی‌که لوکیشن انبار گندم سریال «در چشم باد» را فیلمبرداری می‌کردیم؛ حبیب‌الله پابه‌پای همه بچه‌های صحنه کمک می‌کرد و برای یک تهیه‌کننده و مجری طرح سریال و فیلم خیلی جذاب بود که یک بازیگر خارجی مثل بقیه بچه‌ها دلسوزانه کمک می‌کرد و زمانی‌که دستور فیلمبرداری داده می‌شد، حبیب‌الله یک فرد دیگر و یک هنرمند بزرگ بود. حبیب‌الله عاشق سینما و فیلمسازی بود. عاشق ایران بود؛ به ادبیات فارسی آشنا و مسلط بود و به‌خوبی زبان شیرین مشترکی را در شرایط فیلمسازی سریال «در چشم باد» ایجاد می‌کرد.

وی در ادامه افزود: در سفرهایی که به کشور تاجیکستان داشتم حتماً تلاش بر این بود که به دیدارشان بروم و ایشان را ببینم و از خاطرات و نگاه عمیقشان به زبان فارسی و ایران بزرگ بهره‌مند بشوم. به صورت مرتب، خاطراتشان را برای ما تعریف می‌کردند و لذت می‌بردیم از این‌که این شور حبیب‌الله از نظر من تجلی بازی‌ها و هنرش در سریال «در چشم باد» در رنگ‌آمیزی مختلف توانسته بود خودش را نشان بدهد و پابه‌پای بازیگران ایرانی بتواند یک چهره‌ای از هنر منطفه آسیای میانه و قفقاز را در این سریال ارائه بکند. به نظرم فرصت بسیار بسیار مغتنمی برای ایشان بود که توانست در سریال «در چشم باد» خودش را نشان بدهد.

این تهیه‌کننده باسابقه در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: حبیب‌الله عبدالرزاق مثل خانواده ما بود و ما علاقه‌مند بودیم که به بهانه‌های مختلف، با ایشان گفت‌وگو کنیم. بازی‌هایی که با بازیگران ایرانی داشت و رنگ‌آمیزی بازی‌هایشان واقعاً شاخص و دیدنی بود و مخاطب می‌تواند در سریال «در چشم باد» با این نگاه، آن وجه تمایز ایشان را ببیند. عبدالرزاق به کار خودش بسیار معتقد بود و به کارش باور داشت. از بستر تئاتر توانسته بود یک بازیگر درجه یک خلق بشود.

وی همچنین گفت: در یکی از لوکیشن‌های پربازیگر سریال «در چشم باد» قرار بود بخش درگیری و حمله به سیلوها را فیلمبرداری کنیم و عبدالرزاق وقتی‌که وارد شد صحنه، خطوط و تابلوها را به دقت بررسی کرد؛ ایرادهای اساسی به صحنه گرفت. به هر صورت مطالعات جامعی در این زمینه داشت و در این بستر، بزرگ شده بود و از ریز تصاویری که از استالین بود و از توجه به لباس‌ها، درجه‌ها و مجموعه‌ها سعی می‌کرد که قبل از شروع فیلمبرداری به‌عنوان علاقه فردی خود، به دقت تذکر می‌داد و یادم است که در آن روز، برای ساعت‌هایی فیلمبرداری را متوقف کردیم و تابلوهای استالین را عوض کردیم. چون آن اتفاقی که در آن سال رخ می‌داد، با سن استالین متفاوت بود و گروه صحنه قبول کردند که این تابلوها عوض شوند و این دقت نظر، خیلی به ما کمک کرد که «در چشم باد» مستندتر و دقیقتر ساخته شود.

حسین طاهری تأکید کرد: رفتن حبیب‌الله عبدالرزاق برای ما باورکردنی نیست و امیدواریم که این آثاری که از ایشان به جای مانده است را ارج بنهیم و بزرگداشتی که ما برای این هنرمند ارزشمند در ایران برگزار می‌کنیم و یاد و نامش را گرامی می‌داریم؛ سعی می‌کنیم که هنر و خلاقیتش فراموش نشود و در واقع، این بستر ارتباطی ارزشمندی بین هنرمندان تاجیکستان و هنرمندان این خطه زبان فارسی با سینمای ایران باشد.

عوامل فیلم مستند «حبیب‌ الله» عبارتند از:
پژوهشگر و تهیه‌کننده: سحر جعفری جوزانی، صداگذار: معصومه حاجی یوسف، طراحی و ترکیب صدا: سیدمحمود موسوی‌نژاد، موسیقی سریال «در چشم باد»: حسین علیزاده، کارگردان و تدوینگر: مهدی حاجی یوسف، مشاور رسانه‌ای: منصور جهانی، تولید: کارگاه فیلم جوزانی، سال تولید: ۱۴۰۰.

گفتنی است حبیب‌الله عبدالرزاقاف معروف به حبیب‌الله عبدالرزاق در ۳۰ فیلم و سریال تلویزیونی ازجمله در مجموعه‌های تلویزیونی ایرانی «در چشم باد» (حسام‌آقا) و «شکرانه» (سرگرد پلیس تاجیکستان) نقش‌آفرینی کرده و بیش از ۳۰ نمایشنامه تئاتر را نیز کارگردانی کرده بود. این هنرمند معروف تاجیک روز ۳۰ دی ۱۳۹۹ در ۸۴ سالگی در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان درگذشت.